Bošnjačko nacionalno vijeće predstavlja pet Bošnjaka iz Sandžaka koji su ušli u izbor "100 NAJVAŽNIJIH BOŠNJAKA 1918-2018." prema izboru redakcije sarajevskog nedeljnika STAV.
U prigodi izlaska 200. broja magazina STAV, njegova redakcija priredila je izbor 100 najvažnijih Bošnjaka u periodu 1918. - 2018. godine, gdje su svoje mjesto zauzeli Ferhad Draga, Avdo Međedović, Rifat Burdžović Tršo, Ćamil Sijarić i dr. Sulejman Ugljanin.
FERHAD-beg DRAGA
(1873-1944)
Osnivač Džemijeta, Tutin
Ferhad-beg Draga (Pepić) je najuticajniji bošnjački političar u Sandžaku u prvim decenijama XX stoljeća, osnivač i predsjednik političke partije koja je okupljala najveći broj bošnjačkog stanovništva na ovim prostorima u tom periodu -Džemijet, i njen poslanik u parlamentima Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca.
Zahvaljujući velikom uticaju kojeg je u tom periodu imao u narodu i velikom ugledu njegovih osnivača, braći Pepić (Nedžibu i Ferhadu), Džemijet postiže veoma dobre izborne rezultate na parlamentarnih izborima 1920. i 1923. godine, na kojima osvaja 8, odnosno 14 poslaničkih mandata, postajući na taj način jedna od najznačajnijih parlamentarnih stranaka u cijeloj Kraljevini. U skladu sa osnovnim političkim opredjeljenjem svog predsjednika, Ferhad-bega Drage, glavni akcenat u svom političkom radu stranka će u tom periodu dati prosvjetnom i agrarnom pitanju, zalažući se za vjersko-prosvjetnu autonomiju i maternji („nacionalni jezik južnih muslimana”) u školama, te očuvanje vakufske imovine i izuzeće od agrarne reforme begovske zemlje. Odlukom tadašnjih vlasti osuđen je na 100 godina robije s prinudnim radom, da bi mu, kasnije, kazna bila ublažena na 25 godina, a potom i ukinuta aktom o pomilovanju, kralja Aleksandra Karađorđevića.
AVDO MEĐEDOVIĆ
(1875-1953)
Epski pjesnik, Bijelo Polje
Avdo Međedović je najveći bošnjački epski pjesnik svih vremena i jedan od najvećih epskih stvaralaca uopšte. Autor je čuvenog epa „Ženidba Smailagić Meha”, dugog kao „Ilijada” i „Odiseja”. Njegove pjesme neprevaziđene su po jačini i dužini ispjevanih stihova, a poznati američki naučnik Milman Peri, istraživač i profesor sa Univerziteta Harvard iz prve polovine XX stoljeća, nazvao ga je „balkanskim Homerom”. Završio je podoficirsku školu u Solunu a najveći dio života proveo je u rodnom Obrovu kod Bijelog Polja. Istražujući epsko stvaralaštvo na širim balkanskim prostorima, a u cilju odgonetanja tzv. „homerovskog pitanja”, jedan od najuticajnijih klasičnih filologa XX stoljeća, profesor na prestižnom američkom univerzitetu Harvard, Milman Peri, zabilježio je, tokom 1935. godine, 80.000 Avdovih epskih stihova.
Na osnovu tih istraživanja Peri je zasnovao savremenu teoriju usmene književnosti i modernu homerologiju. Nastavljač Perijevog rada na sakupljanju epskog stvaralaštva Albert Bates Lord, također profesor na Harvardu, godine 1950/51., zabilježio je još 18.000 Međedovićevih stihova, kompletirajući na taj način impozantnu kolekciju od oko 100.000 stihova „sandžačkog Homera” Avda Međedovića. Poznata Međedovićeva epska pjesma „Ženidba Smailagić Meha” ima 12.311 stihova i duga je kao „Ilijada” i „Odiseja”. Prvi put ova pjesma objavljena je u Sarajevu, 1987. godine. Na Harvardu i drugim elitnim univerzitetima u Americi, djelo Avda Međedovića upoređuje se sa djelom poznatog starogrčkog pjesnika Homera.
RIFAT BURDŽOVIĆ-TRŠO
(1913-1942)
Sandžački političar, Bijelo Polje
Rifat Burdžović Tršo je poznati sandžački antifašista i revolucionar, predvodnik studentskog pokreta u Beogradu pred početak Drugog svjetskog rata, narodni heroj i najpopularnija ličnost kod sandžačkih Bošnjaka iz perioda Drugog svjetskog rata. Nakon okupacije Jugoslavije, aprila 1941. godine, aktivno se uključuje u organizovanje partijskih organizacija u svim sandžačkim gradovima, obavljajući u početku dužnost instruktora Pokrajinskog komiteta KPJ za Crnu Goru, Boku i Sandžak, a od maja 1942. i funkciju političkog sekretara Oblasnog komiteta KPJ za Sandžak, formiranog 10. novembra 1941. godine.
Tokom 1941. i 1942. godine, učestvovao je u svim važnijim akcijama partizanskih jedinica i rukovodstva Narodnooslobodilačkog pokreta za Sandžak, među kojima je najznačajnija bila formiranje Treće proleterske sandžačke brigade, 5. juna 1942. godine, u kojoj je obavljao dužnost zamjenika političkog komesara brigade. Ubijen je u organizovanoj akciji, 2. avgusta 1942. godine, u selu Trnovu u blizini Foče, u Istočnoj Bosni. Proglašen je za narodnog heroja, 25. septembra 1944. godine.
ĆAMIL SIJARIĆ
(1913-1985)
Pisac, Bijelo Polje
Ćamil Sijarić je poznati sandžački pripovjedač, romansijer i pjesnik i jedan od najvećih bošnjačkih književnika uopšte. Završio je studije prava na Univerzitetu u Beogradu a tokom bogate karijere objavljivao je radove u više listova i časopisa širom bivše Jugoslavije i radio u Sarajevu, Mostaru, Banja Luci i drugim gradovima. Prozno stvaralaštvo Ćamila Sijarića obuhvata pripovjetke, romane, putopise, reportaže, kritičke članke i dr. Mnoga djela prevedena su mu na turski, ruski, bugarski, engleski, albanski, poljski, francuski, njemački, estonski i mađarski jezik, a pojedina dramatizovana i širom bivše Jugoslavije izvođena u pozorištima i prezentovana na radiju i televiziji.
Svojim ukupnim književnim stvaralaštvom Ćamil Sijarić na najbolji i najefikasniji način odslikao je život sandžačkih Bošnjaka, njihovu tradiciju, kulturu i običaje, govorni jezik područja Bihora, Peštera, Novog Pazara, cijelog Sandžaka. Za svoja djela nagrađivan je brojnim nagradama i priznanjima: nagradom Udruženja književnika Bosne i Hercegovine, prvom nagradom za najbolji roman Narodne prosvjete, 27-ojulskom nagradom Bosne i Hercegovine, 13-ojulskom nagradom Crne Gore, Andrićevom nagradom i mnogim drugih priznanjima i odlikovanjima. Bio je redovni član Akademije nauka i umjetnosti Bosne i Hercegovine i član Akademije nauka i umjetnosti Crne Gore, te doživotni član Matice Srpske u Novom Sadu.
DR. SULEJMAN UGLJANIN
doktor stomatologije, Novi Pazar
Dr. Sulejman Ugljanin rođen je 20. novembra 1953. godine u Bošnjačkoj mahali u Kosovskoj Mitrovici, od oca Murata i majke Vehibe, peti po redu od ukupno sedmoro djece. Oženjen je Mersijom (Čaprić), ima četvoro djece, tri kčerke i sina. Doktor je stomatologije i specijalista stomatološke protetike.
Osnovnu školu završio je u Kosovskoj Mitrovici, a srednju zubotehničku školu u Prištini. Pet godina stomatološkog fakulteta i tri godine specijalizacije stomatološke protetike završio je u Sarajevu. Postdiplomske studije prekinuo je u četvrtom semestru zbog početka rata u BIH, aprila 1992. godine. U Medicinskom centru u Novom Pazaru radio je kao stomatolog dvanaest godina i bavio se naučno istraživačkim radom.
Od početka jugoslovenske krize svoj rad posvećuje zaštiti ljudskih, građanskih i nacionalnih prava Bošnjaka i izgradnji demokratije na prostoru bivše Jugoslavije.
Aktivno se bavio sportom od 1969. do 1979. godine.
Politički rad:
- Član Izvršnog odbora SDA od njenog osnivanja u Sarajevu 26. maja 1990. godine;
- Predsjednik SDA Sandžaka od 29. jula 1990. godine;
- Na izborima za predsjednika Srbije decembra 1990. godine dobio 109.500 glasova (četvrto mjesto od 33 kandidata);
- Predsjednik BNV Sandžaka od 11. maja 1991. godine;
- Potpredsjednik SDA za bivšu Jugoslaviju (izabran na Kongresu SDA u Sarajevu 30.11.1991. godine);
- Dana 29. jula 1995. godine na Skupštini SDA Sandžaka ponovo izabran za njenog predsjednika;
- Na Skupštini BNV Sandžaka ponovo izabran, 10.05.1998. godine, za predsjednika Vijeća za naredni petogodišnji mandat,
- Na novembarskim izborima 1996. godine u SRJ izabran za saveznog poslanika u Vijeću građana Savezne Skupštine SRJ ispred Koalicije “Lista za Sandžak dr. Sulejman Ugljanin”.
Od 1991. godine aktivno je učestvovao na velikom broju međunarodnih foruma koji su se bavili rješavanjem jugoslovenske krize, i to:
- Učešće na Međunarodnoj konferenciji o manjinama 1991. godine;
- Govor u Evropskom parlamentu na Komisiji za jugoistočnu Evropu septembra 1991. godine;
- Učešće na Mirovnoj konferenciji o bivšoj Jugoslaviji u Hagu-Holandija, septembra, oktobra i novembra 1991. godine;
- Prisustvovao zasijedanju KEBS-a u Helsinkiju 29. juna 1992. godine, kada je donijeta odluka o upućivanju Misije KEBS-a za Sandžak, Kosovo i Vojvodinu;
- Učešće na Međunarodnoj konferenciji o bivšoj Jugoslaviji u Londonu 26-28. avgusta 1992. godine;
- Učešće u radu Međunarodne konferencije o bivšoj Jugoslaviji u Ženevi, tokom 1992, 1993. i 1994. godine;
- Učešće na Samitu lidera OIC u Kazablanci – Maroko, 12-15. decembra 1994. godine;
- Učešće na Osmom samitu OIC-a u Teheranu, 9-11. decembra 1997. godine;
- Učešće u radu Generalne Skupštine UNP-a u Hagu-Holandija, 20-26. januara 1995. godine i govor na Konferenciji o sprečavanju konflikta;
- Govor u Evropskom parlamentu, Brisel-Belgija 24. maja 1995. godine.
Od 14. 09. 1993. godine do 30. 09. 1996. godine proveo je u egzilu, jer su mu vlasti u Beogradu spriječile povratak u zemlju, izdavanjem potjernice protiv njega dok se, u vrijeme diplomatske aktivnosti, u okviru Međunarodne konferencije o bivšoj Jugoslaviji nalazio u Ženevi.
Nakon što mu je Odbor za mandatsko-imunitetska pitanja Savezne Skupštine SRJ oduzeo poslanički imunitet, 11. 07. 1997. godine, otpočet je montirani politički proces protiv dr. Sulejmana Ugljanina u kojem se, kao predsjednik BNV Sandžaka i predsjednik SDA Sandžaka, neosnovano optužuje za secesiju i neprijateljsku djelatnost. Proces je obustavljen 2009. godine.
Na direktnim izborima, septembra 2004. godine, izabran je za predsjednika opštine Novi Pazar. Za vrijeme obavljanja dužnosti predsjednika opštine Novi Pazar imao je velike uspjehe. Tokom njegovog mandata opština je dobila status grada, Novi Pazar je dobio Državni univerzitet, poboljšana je putna infrastruktura.
2008. godine je izabran za ministra u Vladi Srbije, gdje je formirao Kancelariju za održivi razvoj nedovoljno razvijenih područja.
Na Parlamentarnim izborima održanim 16. marta 2014. godine izabran je za narodnog poslanika u Skupštini Srbije na bošnjačkoj manjinskoj listi „SDA Sandžaka – dr. Sulejman Ugljanin“.
Bio je nosilac liste Za bošnjačko jedinstvo koja je na izborima za Bošnjačko nacionalno vijeće 26. oktobra 2014. godine osvojila 19 mandata (od ukupno 35). Konstitutivnoj sjednici održanoj 17. novembra 2014. godine izabran je za predsjednika Bošnjačkog nacionalnog vijeća.
Predsjednik dr. Sulejman Ugljanin je dobitnik brojnih priznanja kako domaćih tako i stranih, između ostalog i:
- Dobitnik je nagrade za doprinos promociji masovnog sporta,
- Dobitnik plakete od TV Galaksije,
- Uručena mu plaketa grada Sarajeva,
- Plaketa opštine Svrljig, Merošina i Bosilegrad.
Nosilac je i priznanja za politički rad i opredjeljenje za politiku nenasilja nevladine organizacije UNPO gdje u izvještaju Generalne Skupštine, održane u Talinu u Estoniji 1997. godine, u okviru koje je održana Konferencija o nenasilju, između ostalog stoji:
Najisprofilisaniji i najuspješniji pokreti nenasilja koji su urezani u naše pamćenje su svakako Indijski oslobodilački pokret i američki pokret za građanska prava. Zajednička osobina im je da su imali svoje jake, harizmatične i dosljedne lidere. Teško je i zamisliti uspjeh bilo kojeg od ova dva pokreta bez velikog udjela ličnih sposobnosti njihovoh lidera da galvaniziraju svoj narod i svjetsko javno mjenje u korist svog kursa posjedujući veliku snagu i disciplinu da istraju u korištenju metoda nenasilja. Oba njihova lidera, i Mahatma Gandi i Martin Luter King bili su izuzetne ličnosti, bez kojih ovi pokreti nikada ne bi postali efikasni. Savremeni primjeri takvih lidera su Dalaj Lama sa Tibeta, San Su Kui iz Burme, dr. Ibrahim Rugova sa Kosova, Mustafa Jamijev sa Krima, preminuli Ken Saro Viva vođa Ogona, te dr. Sulejman Ugljanin iz Sandžaka.
