Vijesti

I OPŠTA NAČELA

1. Uspostavlja se specijalni status za regiju Sandžak (u daljem tekstu: Sandžak). Funkcije državne vlasti ostvarivaće se preko organa Sandžaka i preko organa u opštinama u njegovom sastavu, osim u onim slučajevima predviđenim ovom Inicijativom.

2. Sandžak neće imati pravo stupanja u međunarodne odnose osim u onim slučajevima predviđenim ovom Inicijativom.

3. Oblasti u kojima Sandžak ima pravo stupanja u međunarodne odnose sa drugima jesu: naučno-tehnička saradnja, kulturno-prosvjetna, ekonomska i druge oblasti predviđene ovom Inicijativom.

4. Prava i obaveze Sandžaka će se regulisati Ustavom Sandžaka u čijoj prvoj izradi će učestvovati i odgovarajuće tijelo, odnosno stručnjaci Evropske unije. O pitanjima iz svoje nadležnosti Sandžak će  donositi zakone i druga opšta akta.

5. Sandžak je teritorijalno politička zajednica ravnopravnih građana i naroda koji u Sandžaku žive. Albancima, Bošnjacima, Crnogorima i Srbima, Ustavom Sandžaka priznaće se status konstitutivnih naroda u Sandžaku.

6. Sandžak će imati demokratski izabranu Skupštinu kao zakonodavno tijelo, Guvernera i Vladu kao nosioce izvršne vlasti uključujući policiju pod njihovom kontrolom, te neovisno sudstvo Sandžaka i druge organe predviđene ovom Inicijativom. Prvi izbori za ove organe održaće se pod nadzorom OUN, Evropske unije i OEBS-a.

7. Svi sporovi o specijalnom statusu konačno će se rješavati u okviru Specijalnog komiteta za Sandžak Evropske unije.

8. Područje Sandžaka biće trajno demilitarizovano pod nadzorom OUN i Evropske unije, što obavezuje državne vlasti da u roku od 30 dana od uspostavljanja specijalnog statusa za Sandžak povuku sve vojne efektive sa područja Sandžaka, kao i one policijske snage koje premašuju potrebe normalnih okolnosti. Kontrolu granica Sandžaka vršiće međunarodne snage.

9. Državnim Ustavom i Ustavom Sandžaka biće garantovana ljudska i manjinska prava prema najvišim standardima prihvaćenim u međunarodno pravnim dokumentima. Njihovo ostvarivanje će se garantovati domaćim i međunarodnim mehanizmima.

II GRANICE SANDŽAKA

 1. Granice i teritorija Sandžaka utvrđene su na Berlinskom kongresu 1878. godine kao corpus separatum, kada su utvrđene međunarodno priznate granice Srbije i Crne Gore.

2. Teritorija Sandžaka na kojoj se uspostavlja specijalni status obuhvata područja sadašnjih opština: Novi Pazar, Sjenica, Tutin, Prijepolje, Nova Varoš, Priboj, Pljevlja, Bijelo Polje, Berane, Andrijevica, Petnjica, Gusinje, Plav i Rožaje. Područje Sandžaka predstavlja historijsku, etničku, ekonomsku, geografsku, saobraćajnu i socijalno-kulturnu cjelinu, u kojoj će se nakon uspostavljanja specijalnog statusa, shodno Ustavu Sandžaka i državnom Ustavu ostvarivati prava i obaveze zasnovane na ovoj Inicijativi.

3. Sandžak je jedinstven statistički region.

4. Granice Sandžaka ne mogu se mijenjati bez saglasnosti građana Sandžaka.

5. Kontrolu granica Sandžaka vršiće međunarodne snage koje će garantovati punu slobodu kretanja ljudi i roba.

III SADRŽAJ SPECIJALNOG STATUSA

 A. Ljudska i nacionalna prava

1. U Sandžaku se garantuju Ijudska i nacionalna prava u skladu sa najvišim standardima utvrđenim u osnovnim međunarodno-pravnim dokumentima:

-       Univerzalna deklaracija o pravima čovjeka iz 1948,

-       Međunarodni pakt o građanskim i političkim pravima iz 1966,

-       Međunarodni pakt o ekonomskim, socijalnim i kulturnim pravima iz 1966,

-       Deklaracija o ukidanju svih oblika nesnošljivosti i diskriminacije na temelju vjere i uvjerenja iz 1981,

-       Međunarodna konvencija o ukidanju svih oblika rasne diskriminacije iz 1965,

-       Međunarodna konvencija o spriječavanju i kažnjavanju zločina genocida iz 1948,

-       Konvencija o pravima djeteta iz 1959,

-       Međunarodna konvencija o ukidanju svih oblika diskriminacije žena iz 1979,

-       Deklaracija o ukidanju mučenja i drugih oblika okrutnog, neljudskog i ponižavajućeg postupanja ili kažnjavanja iz 1975,

-       Stokholmska deklaracija o Ijudskoj okolini iz 1972,

-       Konvencija o pravnom položaju izbjeglica iz 1951,

-       Završni akt konferencije o sigurnosti i saradnji u Evropi iz, 1975,

-       Pariška povelja za novu Evropu i druga dokumenta KESS-a koja se odnose na Ijudsku dimenziju,

-       Konvencija Savjeta Evrope za zaštitu Ijudskih prava sa pratećim protokolima,

-       Nacrt Haške konvencije od 04.11.1991. godine.

2. Bošnjačkom narodu će se posebno garantovati sljedeća prava:

-       pravo na zaštitu od bilo koje aktivnosti koja može ugrožavati postojanje naroda;

-       sva kulturna prava kao što su: pravo na identitet, kulturu, vjeroispovijest, upotrebu svog  jezika i pisma u javnom i privatnom životu;

-       pravo na obrazovanje u skladu sa nacionalnim vrijednostima;

-       srazmjerno učešće u svim organima vlasti i nediskriminaciju u ekonomskoj i socijalnoj sferi i političkom životu i u pristupu sredstvima javnog informisanja;

-       slobodu pojedinca u pogledu nacionalnog opredjeljivanja;

-       pravo da se posjeduju i javno ističu nacionalni i vjerski simboli;

-       pravo na adekvatnu zastupljenost u državnom parlamentu;

-       pravo na dvojno državljanstvo.

B. Nadležnost organa vlasti Sandžaka

1. Organi vlasti Sandžaka bit će isključivo odgovorni za:

-       Izbor organa Sandžaka i organa lokalne samouprave;

-       Organizaciju sistema lokalne samouprave,  nadzor nad radom organa lokalne samouprave

-       Odgoj, obrazovanje (predškolsko, osnovno, srednje i visoko) i nauku;

-       Kulturne institucije i programe, 

-       Javno informisanje i sport,

-       Privredu i privatizaciju uključujući izdavanje dozvola za rad privrednih društava, preduzeća i firmi,

-       Korišćenje prirodnih bogatstava, poljoprivredu, vodoprivredu, šumarstvo, stočarstvo, lov, ribolov, turizam, zanatstvo, ugostiteljstvo,

-       Rudarstvo i industriju,

-       Prostorno planiranje,  razvoj i izgradnja infrastrukture,

-       Zdravstvenu i socijalnu zaštitu i socijalno osiguranje,

-       Željeznički, drumski i vazdušni saobraćaj na području Sandžaka,