Vijesti

Gostujući u ramazanskom programu Regionalne radio televizije,  u emisiji koja je direkto prenošena iz Tutina, narodni poslanik i predsjednik Izvršnog odbora Bošnjačkog nacionalnog vijeća, Esad Džudžević rekao je da bi gradski trg u Tutinu trebao da se nazove po Husein-begu Gradaščeviću, koji se protivio sultanovim reformama u prvoj polovini 19. stoljeća i predvodio pokret za autonomiju Bosne.

Ovaj pokret, koji je obilježio prvu polovinu XIX stoljeća na širim jugoslavenskim područjima, bio je pokret za autonomiju Bosne (1831-1834) pod rukovodstvom jednog od najvećih bošnjačkih vojnih zapovjednika, kapetana Husein-bega Gradaščevića. Po svom karakteru, sadržini i ciljevima, ovaj pokret bio je jedan od presudnih događaja u historiji Bošnjaka na ovim prostorima.

Husein-beg je, inače, rođen oko 1802. godine, u Gradačcu, u ugledno bosanskoj plemićkoj porodici. Na položaju kapetana proveo je punih 11 godina, od 1821. do 1832. godine. Njegova kapetanija bila je najbolje uređena i najbogatija kapetanija u Bosni a on najmlađi i najbogatiji bosanski kapetan.

U Sandžaku pokret Huseina-kapetana Gradaščevića je masovno prihvaćen u Prijepolju, Gusinju, Pešteri, Bijelom Polju, Kolašinu, Pljevljima, Novom Pazaru i Sjenici. U Novom Pazaru pokret je predvodio novoimenovani mutesarif Nurudin-beg Kapetanović, a na Pešteru pobunu protiv sultana podigli su Jusuf Balja, Salih Uglja i Deli Ibrahim. Centar pobune nalazio se u selu Rasnu.

Za gašenje pokreta u Sandžaku iz Novog Pazara je upućen Osman-paša. On je najprije pošao na Kolašince, a zatim se ulogorio kod Sjenice, gdje je pobio skoro sve sjeničke glavare. Slična pogubljenja nakon toga je izvršio i u Novom Pazaru i u Pljevljima. Sultanov pristalica Ejub-beg Ferhatagić, koji je u međuvremenu smijenjen sa mjesta mutesarifa, krio se po selima prema Rogozni, a zatim je utočište našao kod Ganića u Rožajama, koji su ostali vjerni sultanu.

Husein-kapetan je sa svojom vojskom iz Novog Pazara krenuo na Kosovo, 7. juna 1831. godine. U odlučnom okršaju kod Lipljana, 22. jula 1831. godine, koji je trajao 6 časova, Gradaščevićeve trupe su potpuno porazile sultanovu vojsku, kojom je neposredno komandovao veliki vezir Rešid Mehmed-paša.

Po jednoj legendi Tutin je i dobio ime po tutnjavi vojske Husein-bega Gradaščevića koja je  u to vrijeme logorovala na lokalitetu današnjeg naselja Mitrova kraj Tutina.

Izvor: sandzacke.rs